Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΙΗΡΗΣ ΣΤΟ ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ

Ακριβές αντίγραφο τριήρους που θεωρείται ως το «αριστούργημα της αρχαίας ελληνικής ναυπηγικής», «το σπουδαιότερο πλοίο της αρχαιότητας» και που
«πρωταγωνίστησε» στη μάχη της Σαλαμίνας (480 π.Χ.), εκτίθεται μόνιμα στο Τροκαντερό.

Πρόσφατα η Warner ζήτησε τα σχέδια του σκάφους για να δημιουργήσει ακριβή ψηφιακά αντίγραφα για τη νέα ταινία «300: Η άνοδος της αυτοκρατορίας» του Νόαμ Μούρο με πρωταγωνιστή το Θεμιστοκλή (Σάλιβαν Στέιπλετον). Η άδεια δόθηκε και στην ταινία θα δούμε ένα πλήθος κλώνων της «Ολυμπιάδος». Ακόμη ένα μνημείο του μεγαλείου των Αρχαίων που δύναται να αποτελέσει πόλο
υψηλού επιπέδου τουριστών!  

 

Αρχαία Ελληνική Τριήρης 

Εξαιρετικά ελαφρύ, ταχύ, ευέλικτο και αποτελεσματικό πολεμικό πλοίο, που πολλές φορές το χρησιμοποιούσαν και σαν εμπορικό. Παρουσίαζε την πρωτοτυπία ότι συγκέντρωνε περισσότερους κωπηλάτες σε σχέση με τα πλοία της εποχής με αποτέλεσμα να αυξάνεται η προωστική δύναμη του σκάφους, χωρίς να αυξάνεται ανάλογα και το μήκος του. Αυτό επιτεύχθηκε με την τοποθέτηση των κωπηλατών σε 3 υπερκείμενες ή επάλληλες σειρές, αντί της μιας, όπως συνέβαινε με τις τριακόντορους και τις πεντηκόντορους. 

Το βύθισμα του πλοίου (από την ίσαλο γραμμή ως την τρόπιδα) ήταν ελάχιστο οπότε μπορούσε να κινείται με άνεση στα αβαθή ενώ παράλληλα μπορούσαν να το τραβούν κάθε βράδυ στην ξηρά. Το σχήμα του, που ήταν μακρύ και λεπτό (35-40 μ. επί 6 μ. περίπου), του επέτρεπε να πλέει με ταχύτητα 6 κόμβων (1 κόμβος = 1.852 μ.) την ώρα, και να είναι ευκίνητο. 

Το πλήρωμα το αποτελούσαν 200 άνδρες: ο κυβερνήτης, 10 αξιωματούχοι, 2 τοξότες, 14 στρατιώτες και 170 κωπηλάτες. Υπολογίζεται ότι το βάρος της τριήρους μαζί με το πλήρωμα ήταν 50 τόνοι, όσο και το βάρος του έρματος, που βοηθούσε στην ισορροπία του πλοίου. 

Οι βασικές κινήσεις μέσα στο πλοίο ήταν η κωπηλασία, η ύψωση και καθαίρεση των ιστίων, η ανάσπαση ή το ρίξιμο των αγκυρών, με ειδική ομάδα - ολιγάριθμη φυσικά - σε κάθε περίπτωση. Ουσιαστική βέβαια, όπως οι άλλες αλλά περισσότερο εντυπωσιακή, ήταν η ρύθμιση της κωπηλασίας. 

Αυτό γινόταν από τον κελευστή διοικητή του αιρετικού, που έδινε με παραγγέλματα την εκκίνηση και την παύση. Τον βοηθούσαν ένας ή δύο αυλητές, που λέγονταν και τριήραυλοι, κρατώντας το ρυθμό με τον αυλό ή το άσμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εν όψει του εχθρού, οι αυλητές χρησιμοποιούσαν ένα ζευγάρι λιθάρια (πέτρινα κρόταλα) και τούτο για να μη συγχέονται τα παραγγέλματα του κελευστή με το άσμα της φωνής τους ή τον ήχο των αυλών. 

Το σκάφος της τριήρους ήταν φτιαγμένο από ξύλο ελάτου, ώστε το πλοίο να είναι ελαφρύ. Η καρίνα όμως, το δοκάρι δηλαδή που φτάνει από την πλώρη στην πρύμνη, η «σπονδυλική στήλη του πλοίου», ήταν από βαλανιδιά για να είναι πιο ανθεκτική. Το κατάρτι που στήριζε το τετράγωνου σχήματος πανί, χαμήλωνε στη γέφυρα όταν το πλοίο συγκρουόταν με άλλα εχθρικά. 

Τα σχοινιά που κινούσαν το κατάρτι ήταν κατασκευασμένα από κάνναβη ή πάπυρο και αλειμμένα με πίσσα, για να μη σαπίζουν εύκολα, ενώ κομμάτια από πετσί εξασφάλιζαν τη στεγανότητα στα διάφορα τμήματα του πλοίου. Σε κάθε πλευρά της πρύμνης υπήρχαν δύο κουπιά – τιμόνια, που χρησίμευαν για να δίνουν τη σωστή κατεύθυνση στο πλοίο. 

Η πρύμνη τελείωνε στο ακροστόλιο, διακοσμητικό στοιχείο με 4 ή 5 κυρτούς άξονες, σαν βεντάλια. Οι αρχαίοι ήθελαν το πλοίο να μοιάζει με θαλάσσιο τέρας. Το ακροστόλιο ήταν η ουρά που έβγαινε από τη θάλασσα. 

Στην πλώρη ήταν ζωγραφισμένο ένα μάτι, με συμβολική σημασία. Πρόσεχε την πορεία και απομάκρυνε τα κακά πνεύματα που θα μπορούσαν να βάλουν σε κίνδυνο το ταξίδι, ενώ, λίγο πιο μπροστά μπρούντζινο έμβολο προεξείχε του πρόσθιου τμήματος προς ενίσχυση της πλώρης. Χρησίμευε για να προκαλεί ρήγματα στα εχθρικά καράβια στις ναυμαχίες, ρήγματα που συνήθως ήταν μοιραία. 

πηγή: http://trireme.gr/gr/trireme.html 

Η «Ολυμπιάς» 

Η ναυπήγηση του πιστού αντιγράφου αρχαίας ελληνικής τριήρους σε φυσικό μέγεθος θεωρείται από ειδικούς ως «το μεγαλύτερο επίτευγμα της σύγχρονης πειραματικής αρχαιολογίας». Κατασκευάστηκε μεταξύ  1985-1987 στην Ελλάδα, στα ναυπηγεία του Δ. Τζακάκου στο Κερατσίνι, σε πρόγραμμα που υλοποίησαν τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας και Πολιτισμού σε συνεργασία με τον ΕΟΤ, τις ΓΓΑ και Γ Γ Τύπου και το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδας. Τα σχέδια για τη ναυπήγησή του παρασχέθηκαν από το «Trireme Trust» της Βρετανίας με κονδύλια του Πολεμικού Ναυτικού. 

Εντάχθηκε στη δύναμη του στόλου στις 26 Αυγούστου 1987. Το 1993 μεταφέρθηκε στη Βρετανία, στο πλαίσιο εκδηλώσεων για τα 2.500 χρόνια από τη γέννηση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Η συχνή, ωστόσο, χρήση της και η πλεύση της σε γλυκά νερά σε συνδυασμό και με τον τρόπο σχεδίασής της είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικές φθορές. Από το καλοκαίρι του 1995 έως το φθινόπωρο του 1996 υποβλήθηκε σε μεγάλης έκτασης επισκευές με δαπάνη του Πολεμικού Ναυτικού. 

Από το 1997 το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο αποφάσισε να χρησιμοποιείται πλέον μόνο ως έκθεμα, και μεταφέρθηκε στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης στο Τροκαντερό. Εναν χρόνο αργότερα αποφασίστηκε η γενική επισκευή της, καθώς είχε υποστεί σημαντικές φθορές από τις καιρικές συνθήκες. Το 2002 τα Ναυπηγεία Ελευσίνας ανέλαβαν τη δωρεάν επισκευή της. 

Η «Ολυμπιάς» καθελκύστηκε εκ νέου στις 14 Μαΐου 2004 (η ευστάθιά της ελέγχθηκε από το Πολεμικό Ναυτικό). Στις 9 Ιουλίου 2004 παραδόθηκε προς χρήση στον Δήμο Πειραιά για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων: μετέφερε την ολυμπιακή φλόγα το βράδυ της 11ης Αυγούστου, ενώ μετείχε και στο «Classic Week 2004», πριν παραληφθεί και πάλι από το ΠΝ. 

Από τις 25 Νοεμβρίου 2005 υπάγεται στο θωρηκτό «Αβέρωφ» ως οργανικό τμήμα του και εκτίθεται στον ειδικά διαμορφωμένο στεγασμένο χώρο στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης στο Τροκαντερό. 

Διαβάστε περισσότερα στοιχεία (αλλά και  για άλλα επιτεύγματα των αρχαίων) στο άρθρο

«Οι αρχαίες ελληνικές τεχνολογίες και μηχανικές εφευρέσεις» 

http://anefala.blogspot.com/2011/09/ancient-greek-technology-and-mechanical.html